Ad Verbrugge

Een Heideggeriaan die Sein und Zeit kan spellen drie uur lang vrij laten praten over op het oog nietszeggende fragmenten en van daar uit naar het “onbestemde menselijke verlangen” toe werken. Dat is de samenvatting van de vijfde en voorlaatste Zomergasten-uitzending. Nog korter samengevat: Zomergasten zoals Zomergasten bedoeld is.

Pittig was het wel. Ad Verbrugge, filosoof en beslist een intellectueel zwaargewicht, kwam na een spetterend fragment van de coole en stoere surfdude Robby Naish ongemeen erudiet uit de hoek met een wonderschoon en zeldzaam egodocument van Martin Heidegger die het “Zijn van de rivier de Rijn” reflecteert vanuit het modern existentialisme.

U als lezer bent mij nu wellicht kwijt, ik mijzelf ook, en Joris Luyendijk was zijn zomergast kwijt. Met puberale bravoure trok Luyendijk een virtuele “gele kaart” voor elk gebruik van filosofisch jargon of Heidegeriaanse abstracties. Maar het was te laat: Ad Verbrugge (overigens in het bezit van een prachtige haardos) toonde zich een gepassioneerde denker en gebruikte alle aanwezige tijd en ruimte om ten minste het getoonde fragment enigszins te verklaren voor leken. Dat daarvoor woorden als “objectivering” of “hoedanigheid” noodzakelijk zijn leek hem allerminst te deren. De van de weeromstuit nog bescheidener geworden leerling Joris trok nog zo’n honderd virtuele gele kaarten in een wanhopige poging zijn eigen gedachten en die van de vierhonderdduizend kijkers bij elkaar te houden. Al deze pogingen waren zinloos tegen het meesterschap van Verbrugge: “Eerst luisteren, dan klagen”, leek zijn motto. Iets wat ook zijn visie op het onderwijs typeert.

Nu het vuur van de filosoof eenmaal was opgestookt werd de avond pas echt gevuld. Fragmenten bleken nauwkeurig geselecteerd op zeggingskracht en structureerden vakkundig het verloop van de avond. Een structuur die ruimte gaf aan diepzinnige reflecties die, lang geleden, het doel waren van het programma Zomergasten en mede door lichtzinnige gasten en megalomane presentatoren verloren zijn gegaan.

Veel eer viel er te halen uit de twee fragmenten waarin Pim Fortuyn eerst door Ton Elias en vervolgens door psychosociaal therapeut Bert-Jan van der Mieden wordt geïnterviewd. Verbrugge fileerde feilloos de desastreuze interviewtechniek van communicatie-expert Ton Elias en plaatste daarmee dit beoogde VVD-kamerlid in de lange rij van Fortuyn-demoniseerders. Het fragment van Van der Mieden verdreef in een oogwenk elk droevig sentiment en toonde de Fortuyn zoals hij zichzelf droomde: een sensitieve man met een creatieve geest. Wat dat betreft is deze uitzending van Zomergasten een must see voor de nog bestaande Pim-adepten en andere Messiaanse Fortuynisten (de herhaling is zaterdagmiddag rond 13.00 uur).

Zelfs een fragment van een op het oog oppervlakkige science fiction serie als Star Trek verborg voor de geoefende geest van Verbrugge ruim voldoende intrinsieke waarde. De filosoof had geen schroom zijn liefde voor de Enterprise en Jean Luc Picard te etaleren en verhief een aflevering waarin een dode Picard een omnipotente Q treft naar een wijsgerige status. Een terechte status van een dubbelzinnige serie, bezien door de ogen van een gezaghebbend Nederlands denker.

Wie al het bovenstaande niet begrijpt kan volstaan met het herhalen van Luyendijk’s meest briljante reactie tot nu toe: “Ad, waar ben ik je kwijtgeraakt?”